Pertsona-izenak
Agata - Pertsona-izenak - EODA
Agata
Grezierako Agathé 'ezkontza' izenetik dator, latineko Agatharen bitartez. Santa Agata III. mendean bizi izan zen, Catanian (Italia), non martirizaturik hil baitzen. Euskal Herrian harenganako debozio edo jaiera handia izan da eta elezahar asko sortu dira beraren inguruan. Kondairetan, sarri, abere itxura (katuarena edo ahuntzarena) hartzen du. Santuaren eguna otsailaren 5ean da. Mutrikun (Gipuzkoa) Santabata esaten zioten. Amikuzen (Nafarroa Beherea) honela kantatzen da:
Santa Agata andere, aurten bezala gero re;
Santa Agatak egortzen gaitu badukezun deus ere.
Aldaera: Agate (Deun-ixendegi euzkotarra.
-
agatha -
(1635)
Harb , 359
(...)
Santa *Agatha, othoitz
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
agatha -
(1636)
EZ.Eliç , 347
(...)
*Maria *Magdalena saindua, *Agatha saindua, *Luzia saindua, *Agnes saindua, *Zezilia saindua, *Catharina saindua, *Anastasia saindua, birjina eta alhargun saindu guztiak
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
totâ sanctagatana salzedia, totâ santagatanâ salsediâ -
(1638)
O.NUV , passim
(...)
totâ sanctagatana salzedia (II, XVII. kap., 373. orr. [0890. orr.]) Tota de Santa Águeda de Salcedo, Lope Diaz Bizkaiko jaunaren konkubina // totâ santagatanâ salsediâ (II, XVII. kap., 377. orr. [0894. orr.]) Tota de Santa Águeda de Salcedo, Lope Diaz II.aren konkubina
(...)Zer: Antroponimoa
Non: --
Jatorria: O.NUV -
agatha -
(1814)
UskLiB , 141
(...)
Santa *Agatha, othoi egizv gvgatik
(...)Zer:
Non:
Jatorria: OEH.ONOM -
santa agata -
(1921-1925)
AZK.CPV , 0976. zkia., II. lib., 1127. or. [11. lib., 065. or.]
(...)
Ponte-izena [NB, Amikuze, Santa agata andere]: Santa Agata andere aurten bezala gero ere; Santa Agatak egortzen gaitu badukezun deus ere
(...)Zer:
Non:
Jatorria: AZK.CPV -
1. agata, 2. ageda -
(1994)
KINT.PI , XXXIX (1994, 3), 1379. or.
(...)
Gazt. Ageda / Fr. Agathe
(...)Zer: Ponte-izena
Non:
Jatorria: KINT.PI -
Agata -
(1997)
ARAUZ.066 , Euskera, XLII (1997, 1-2), 88. or.
(...)
Águeda (gaztelania); Agathe (frantsesa)
(...)Zer: Santu-izena
Non: --
Jatorria: ARAUZ.066 -
agata (em.): (fr.) agathe -
(2001)
GOR.SAL.EIZ , 344
Zer: Emakume-izena
Non: --
Jatorria: GOR.SAL.EIZ -
agata (em.): (gazt.) águeda -
(2001)
GOR.SAL.EIZ , 339
Zer: Emakume-izena
Non: --
Jatorria: GOR.SAL.EIZ -
agata (em.) -
(2001)
GOR.SAL.EIZ , 172
(...)
Grezierako Agathé'ezkontza' izenetik dator, latineko Agatharen bitartez. Santa Agata III. mendean bizi izan zen, Catanian (Italia), non martirizaturik hil baitzen. Euskal Herrian harenganako debozio edo jaiera handia izan da eta elezahar asko sortu dira beraren inguruan. Kondairetan, sarri, abere itxura (katuarena edo ahuntzarena) hartzen du. Santuaren eguna otsailaren 5ean da. Mutrikun (Gipuzkoa) Santabata esaten zioten. Amikuzen (Nafarroa Beherea) honela kantatzen da: Santa Agata andere, aurten bezala gero re; Santa Agatak egortzen gaitu badukezun deus ere. Aldaera: Agate (Deun-ixendegi euzkotarra-DIE). // Procede del griego Agathé ('boda') latinizado como Agatha. Santa Ageda vivió en el siglo III en Catania (Italia) donde fue martirizada. En el País Vasco ha gozado de gran devoción, por lo que se han generado multitud de historias sobre ella. En muchas de las leyendas adopta forma de animal (gato o cabra). Su onomástica es el 5 de febrero. En Mutriku (Gipuzkoa) era conocida como Santabata. Variante: Agate (Santoral vasco-DIE).
(...)Zer: Emakume-izena
Non: --
Jatorria: GOR.SAL.EIZ -
Agata -
(2019)
ARAUA.066 , 6. or.
(...)
Águeda (gaztelania); Agathe (frantsesa); Agatha (ingelesa)
(...)Zer: Santu-izena
Non:
Jatorria: ARAUA.066
Santa Agata andere, aurten bezala gero re;
Santa Agatak egortzen gaitu badukezun deus ere.
Aldaera: Agate (Deun-ixendegi euzkotarra.
Lege-oharra
Corpus onomastiko honetan, hirugarrenen lanen edukiak sartu dira, arloan ospea eta gaitasuna dutelako. Ondorio horretarako, behar diren baimenak eta lizentziak eskatu ditu Euskaltzaindiak, eta, horrenbestez, behar diren jabetza intelektualeko eskubideak eskuratu, oker edo hutsik ezean. Edukiren batek hirugarrenen eskubideak hausten dituela uste baduzu, eman iezaiozu berehala horren berri Euskaltzaindiari (honako helbide elektroniko honetara idatziz: info@euskaltzaindia.eus), beharrezko neurriak berehala har daitezen.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
